Natuurlijk, Biobased Marmoleum

Een reis langs de grondstoffen

Wie Marmoleum ziet, realiseert zich vast niet meteen dat dit het resultaat is van een reis om de wereld. Om linoleum te produceren, koopt Forbo Flooring Systems natuurlijke grondstoffen vanuit allerlei landen én natuurgebieden. We nemen je mee op reis: van Canadese vlasvelden naar Indonesische dennenbomen vol hars, via Duitse kalkgroeves en bossen naar Indiase jutestengels. Dit zijn de vijf grondstoffen die samen hét duurzame materiaal van de toekomst vormen.

VLAS

Lijnolie is een van de 5 basisgrondstoffen van linoleum en wordt geperst uit de zaden van de vlasplant. Vlas is afkomstig van prairies in Kazachstan, Rusland en Canada; Per jaar is er net zoveel vlas nodig als de provincie Utrecht groot is. De zaden leggen een hele reis af: eerst per boot naar België en Duitsland waar ze worden uitgeperst, vervolgens gaat de olie in binnenvaartschepen naar Forbo, gelegen aan de Nauernasche Vaart in Assendelft. En zo gaat het al ruim honderd jaar.

Vlas, een rotatiegewas, wordt verbouwd op velden waar normaal andere gewassen groeien. In de jaren dat de grond moet "rusten", worden de velden ingestrooid met lijnzaden. Heel milieuvriendelijk, want vlas put de grond niet uit. Na de oogst scheiden de lijnzaadboeren het kaf van het koren, na kwaliteitscontrole slaan zij de zaden op in silo’s. Forbo koopt vervolgens de olie uit de geperste zaden van crushers. Een derde van elk zaadje is olie, de rest zijn lijnschilfers die meestal vermalen worden tot lijnmeel wat naar de veevoederindustrie gaat. De stoppels die overblijven na het oogsten van het vlas worden weer omgeploegd, wat overblijft aan vlasvezels wordt opnieuw gebruikt voor bijvoorbeeld het maken van isolatieplaten. Zo is er is geen restafval in dit circulaire maakproces.

Hars

Door oxidatie van lijnolie en hars, afkomstig uit dennenbomen in Indonesië ontstaat linoleumcement. Tappers kerven in de dennenbomen en tappen handmatig de vloeibare hars eruit; die stolt tot klonten in emmertjes die aan de bomen hangen. De tappers verkopen de ruwe hars aan plaatselijke fabrieken, waar de klonten worden verwarmd zodat ze weer vloeibaar worden. Forbo koopt containers vol vaten hars.

Eenmaal aangekomen in Nederland, wordt de gestolde hars in een installatie tot kleinere brokken vermaald. Deze worden vervolgens weer vloeibaar vermengd met de lijnolie. Ook bij het winnen van hars is duurzaamheid belangrijk: de bossen worden in Indonesië beheerd door het plaatselijke Staatsbosbeheer, genaamd Perum Perhutani. Zij zien erop toe dat de tappers niet teveel in de bomen kerven en ze dus niet onnodig beschadigen. Daarbij hanteert Forbo vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid de SA8000 norm. Dit betekent dat wij niet alleen waarde hechten aan de zorg voor het milieu maar ook aan veilige en goede arbeidsomstandigheden bij onze grondstoffen leveranciers.

Eenmaal aangekomen in Nederland, wordt de gestolde hars in een installatie tot kleinere brokken vermaald. Deze worden vervolgens weer vloeibaar vermengd met de lijnolie. Ook bij het winnen van hars is duurzaamheid belangrijk: de bossen worden in Indonesië beheerd door het plaatselijke Staatsbosbeheer, genaamd Perum Perhutani. Zij zien erop toe dat de tappers niet teveel in de bomen kerven en ze dus niet onnodig beschadigen. Daarbij hanteert Forbo vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid de SA8000 norm. Dit betekent dat wij niet alleen waarde hechten aan de zorg voor het milieu maar ook aan veilige en goede arbeidsomstandigheden bij onze grondstoffen leveranciers.

Kalk

Kalksteen komt voor op alle plekken waar ooit zee was: de opeenhoping van de overblijfselen van de schelpen, zorgen voor kalkafzetting. Op die plekken zijn door mensen grotten en groeven gemaakt om kalk te winnen. De kalk wordt in grote brokken uit de groeve gehakt en aangeleverd bij een maalbedrijf. Die verpulveren de kalk in grote molens tot het de juiste fijnheid heeft. De viezigheid wordt eruit gezeefd, zo blijft er fijn kalksteenpoeder over; dit wordt samen met andere grondstoffen aan het mengsel van lijnolie en hars toegevoegd.
Forbo haalt kalk vooral uit Duitsland bij leveranciers waarmee langdurige relaties bestaan, net als bij de andere grondstoffen. Dat het hier een buurland betreft, maakt de communicatie en controle nog makkelijker. Daarnaast is kalk een relatief goedkoop product: als je dat van ver haalt, zijn de transportkosten duurder dan de productkosten. Forbo heeft per jaar miljoenen kilo’s kalk nodig, dus het is beter voor het milieu én portemonnee dat van dichtbij te halen.

Jute

Dat brengt ons op de laatste halte van onze reis om de wereld: India en Bangladesh. Hier groeit jute in rechte stengels van zo’n drie meter hoog. Dit materiaal wordt geoogst aan het einde van de zomer, na de moessonregens. De natte periode zorgt voor grote plassen water: de gekapte jutestengels worden hierin gelegd, de sterke vezels aan de buitenkant van de stengels weken zo langzaam los. Deze worden van de bast getrokken, waarna de bast blijft liggen en wegrot. In deze stap van het proces is er geen afval, zo is dit een circulaire keten.